Στη σύνθετη και πολύπλοκη σημερινή πραγματικότητα, πιστεύει, ότι "ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός", με "ζωντανές λύσεις προοπτικής χωρίς να κλείνεσαι σε "ασφαλείς" απαντήσεις δεκαετιών" και δηλώνει παρών, διεκδικώντας για το κόμμα του πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ενας άνθρωπος που ποτέ δεν φοβήθηκε να επικροτήσει τα καλά των αντιπάλων του, εξακολουθεί και σήμερα, τώρα που ο κόσμος αγωνιά και αντιμετωπίζει το μέλλον με φόβο,να αναζητά την στάση ευθύνης του πολιτικού συστήματος, μέσα από την διεξαγωγή ενός δημόσιου διαλόγου των δημοκρατικών κομμάτων και τις διόδους που θα οδηγήσουν το πολιτικό σύστημα σε κοινούς τόπους. Κάποιες από αυτές τις προτάσεις, καταθέτει ο κ. Κουβέλης στην "δ", με την ευκαιρία της επισκεψής του στην Ρόδο στις 29.3.2011.
Aναλυτικά η συνέντευξη του Πρόεδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς κ Φώτη Κουβέλη
Όλοι λέμε, ότι περνάμε μία οικονομική κρίση. Είναι γνωστό, ότι οι κρίσεις στην οικονομία είναι απόρροια ηθικών κρίσεων στην κοινωνία. Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια οικονομική κρίση, με άμεσα και ορατά αποτελέσματα, όταν η κρίση των αξιών μας είναι πολύ βαθιά και κανείς δεν ασχολείται με αυτήν;
Η κρίση δεν είναι μονοδιάστατα οικονομική. Σε συνθήκες πολιτικής αποτυχίας, οικονομικής αδυναμίας, κοινωνικής αναστάτωσης και πολιτισμικής αναδίπλωσης, γίνονται διεργασίες ανατροπών και εκρήξεων στο κοινωνικό, πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο που απαιτούν νέα ιστορική οπτική και στρατηγική δράση, γιατί δημιουργούν διαφορετικής ποιότητας κοινωνικοπολιτικό πρόβλημα. Είναι επιτακτική ανάγκη η καλή λειτουργία των θεσμών, η αφύπνιση και συστράτευση όλων των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας και η άμεση εφαρμογή της πολιτικής που επιδιώκει την αναβάθμιση της δημοκρατίας και την ανάπτυξη του κοινωνικού ελέγχου στην ασκούμενη πολιτική, καθώς και ρυθμίσεις που θα προωθούν επί της ουσίας τον εκδημοκρατισμό του κράτους.
Ο κόσμος αγωνιά. Αντιμετωπίζει το μέλλον με φόβο και βλέποντας τις πολιτικές δυνάμεις να αντιπαρατίθενται, μπερδεύεται και απογοητεύεται περισσότερο. Νομίζετε πως θα μπορέσουν οι πολιτικές δυνάμεις, να κάνουν την κομματική υπέρβαση και με στάση ευθύνης να σταθούν απέναντι στο πρόβλημα;
Συναισθάνομαι την αγωνία του κόσμου και έχω επίγνωση της απαίτησης να σταθεί η πολιτική στο ύψος της, προκειμένου να βγάλει τη χώρα από το μονόδρομο της κρίσης και του μνημονίου. Είναι, συνεπώς, αναγκαία για το πολιτικό σύστημα της χώρας μας, το οποίο πάσχει από κάθε λογής ταμπού και παθογένειες, η διεξαγωγή ενός δημόσιου διαλόγου μεταξύ των δημοκρατικών κομμάτων σχετικά με τα όρια της δημοκρατίας, του πολιτικού και κομματικού συστήματος, το εύρος της πολιτικής παρέμβασης, τον ρόλο του πολιτικού προσωπικού, τις εναλλακτικές μορφές πολιτικής και κοινωνικής παρέμβασης, τη συστηματική και διεισδυτική παρακολούθηση των δυνατοτήτων της ίδιας της πολιτικής. Οι ώρες είναι κρίσιμες και οι πολίτες το απαιτούν!
Ποιά είναι η δική σας πρόταση για την διαχείρηση της κρίσης και την όσο το δυνατόν ανώδυνη έξοδο απ΄αυτή;
Η χώρα έχει εμπλακεί σε ένα φαύλο κύκλο αλληλοδιαδόχων μέτρων, αστοχίας, πρόσθετων μέτρων κ.ο.κ., χωρίς να διαφαίνεται ο δρόμος εξόδου από την κρίση και προ πάντων με μια κοινωνία όρθια. Το κόμμα μου, η Δημοκρατική Αριστερά, έχει καταθέσει από την αρχή μια δέσμη μέτρων και ρεαλιστικών πολιτικών για την ανάπτυξη και την έξοδο από την κρίση. Μεταξύ άλλων, προτείναμε τον επαναπροσανατολισμό του συστήματος κοινωνικής προστασίας για την ανακούφιση όσων πλήττονται από την κρίση, με επίδομα ανεργίας για όλους τους μακροχρόνια άνεργους, την ανταλλαγή μονάδων μεταξύ ΔΕΗ και αξιόπιστων ηλεκτροπαραγωγών, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης αυστηρού χρονοδιαγράμματος απεξάρτησης της χώρας από το λιγνίτη και με ταυτόχρονο πρόγραμμα οικονομικοκοινωνικής και αναπτυξιακής αναπροσαρμογής των περιοχών εκμετάλλευσης του λιγνίτη, την ανάπτυξη ενός εναλλακτικού πόλου οικονομικής δραστηριότητας, της Πράσινης Κοινωνικής Οικονομίας, την επανεξέταση του συνόλου των φορολογικών ελαφρύνσεων από μηδενική βάση, ενίσχυση των φορολογικών μηχανισμών για τη μείωση της παραοικονομίας και της απώλειας εσόδων από φόρους που δεν εισπράττονται, τη διαμόρφωση ισχυρού πυλώνα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα που θα περιλαμβάνει την ΕΤΕ, την ΑΤΕ, το Τ.Τ. και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, την ενίσχυση της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, την εξυγίανση και πλήρη ανασυγκρότηση των αγροτικών συνεταιρισμών και οργάνωση των αγροτών σε ομάδες παραγωγών κλπ.
Τι είναι αυτό κ.Κουβέλη και αυτή την στιγμή η Αριστερά δεν έχει μπορέσει να γίνει "τέκνο της ανάγκης και ώριμο τέκνο της οργής";
Οι πολίτες δηλώνουν απογοητευμένοι, οργισμένοι, απελπισμένοι. Η Αριστερά βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις και σε μεγάλες ιστορικές ευκαιρίες, υποχρεωμένη να επαναπροσδιορίσει βασικά στοιχεία της στρατηγικής και της φυσιογνωμίας της. Η δική μας Αριστερά μέσα από το δημοκρατικό δρόμο πρέπει να αγωνίζεται και να δίνει παράλληλα ζωντανές λύσεις προοπτικής, χωρίς να κλείνεται στις «ασφαλείς» απαντήσεις περασμένων δεκαετιών. Οφείλει να εκφράσει τις επιδιώξεις των δυνάμεων της εργασίας να βελτιώνουν σταθερά τη θέση τους σε μια κοινωνία που αλλάζει. Από τη στατική αντίληψη της «υπεράσπισης των κεκτημένων» πρέπει να περάσει στη δυναμική θεώρηση των πραγμάτων, να διεκδικήσει δηλαδή νέες κατανομές της πολιτικής και της κοινωνικής ισχύος.
΄Εχετε κάνει αρκετές επερωτήσεις για το Νοσοκομείο της Ρόδου. Oριστική λύση όχι μόνο δεν έχει υπάρξει, αλλά φαντάζει και μακρινή με την πολιτική λιτότητας και στο αγαθό της Υγείας. Πως νομίζετε ότι μπορεί να λυθεί οριστικά το πρόβλημα και να αποφευχθεί ο κίνδυνος να περάσουμε από το να υπολειτουργούν κλινικές στο να κλείσουν;
Παρακολουθώ από κοντά τα θέματα της Ρόδου και στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου καταθέτω συχνότατα σχετικές ερωτήσεις με σκοπό την ανάδειξη των προβλημάτων της Ρόδου και ευρύτερα της Δωδεκανήσου και την αναζήτηση των βέλτιστων λύσεων. Το Νοσοκομείο της Ρόδου βρίσκεται στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης με ελλείψεις μόνιμου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, τεράστιες λίστες αναμονής και με τμήματα και κλινικές που είτε υπολειτουργούν, είτε παραμένουν κλειστά. Αυτή η κατάσταση είναι ενδεικτική για τις συνθήκες της Υγείας σε όλη την επικράτεια. Για να αλλάξει αυτή η παθογένεια, είναι ανάγκη να παταχθεί η σπατάλη στο σύστημα υγείας και να γίνουν τολμηρά βήματα για την εξυγίανση και τον εξορθολογισμό του.
Εχετε υπ' όψιν σας και το πρόβλημα της Τουριστικής Σχολής. Επερώτηση κάνατε και για το θέμα αυτό.Τι σας απάντησε η υπουργός; Τι καλύτερες προοπτικές μπορεί να υπάρξουν σε έναν τόπο, που έχει ανάγκη από εκπαιδευμένα στελέχη, παράγει τουρισμό και είναι αδιανόητο να μην έχει ή να έχει υποβαθισμένες Τουριστικές Σχολές;
Κατέθεσα στις αρχές του μήνα στον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού ερώτηση ζητώντας άμεσα μέτρα ενίσχυσης και αναβάθμισης των Τουριστικών Σχολών της Ρόδου και του Αγίου Νικολάου. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχω λάβει την απάντησή του. Το σκεπτικό μου ήταν η ανάγκη αξιοποίησης των Ανωτέρων Σχολών Τουριστικών Επαγγελμάτων Ρόδου και Αγίου Νικολάου και ευρύτερα της ανάπτυξης της τουριστικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, διότι υπό τις υφιστάμενες συνθήκες, οι ΑΣΤΕ αδυνατούν να προσφέρουν την υψηλή ποιότητα σπουδών που είναι σχεδιασμένες να προσφέρουν, ενώ οι αδυναμίες προγραμματισμού στην κεντρική διοίκηση του Οργανισμού λειτουργούν ως επιπλέον τροχοπέδη προς αυτή την κατεύθυνση.
Η νησιωτικότητα πιστεύετε ότι έχει βρει εφαρμογή στην Δωδεκάνησο;
Η νησιωτικότητα που έχει θεσμοθετηθεί τόσο από τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, όσο και από το Ελληνικό Σύνταγμα, μέχρι σήμερα αποτελεί κενό γράμμα, διότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ δεν ενδιαφέρθηκαν να τις μετουσιώσουν σε εξειδικευμένες πολιτικές στο νησιωτικό χώρο. Στις σημερινές συνθήκες κρίσης τα νησιά μας είναι τα πλέον ευάλωτα. Σε πολύ μεγάλο βαθμό η οικονομία των νησιών είναι εξαρτημένη και στηρίζεται στις εισαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Η κατανάλωση προϊόντων και υπηρεσιών που παράγονται τοπικά υποχωρεί. Δεν υπάρχει «αυτάρκεια». Σε αυτές τις συνθήκες καθίσταται επιτακτικά επείγον να υπάρξει ένα σχέδιο αντιμετώπισης των συνεπειών της κρίσης, που θα παίρνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των νησιωτικών κοινωνιών. Βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου είναι η μεταφορά πόρων από το κέντρο στην περιφέρεια και ειδικότερα στα νησιά. Για τη Δημοκρατική Αριστερά, η ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των νησιωτών, περνάει μέσα από τη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών. Αυτή αποτελεί όρο επιβίωσης για τους νησιώτες, αφού όχι μόνο διασώζει, κατά το δυνατόν, τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα του αιγαιοπελαγίτικου χώρου, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, αλλά ταυτόχρονα δίνει χώρο για ανάπτυξη κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων στους κατοίκους των νησιών, που ταιριάζουν με τις ιδιαιτερότητες τους και τις δυνατότητες τους.
Τουρισμός. Κατά γενική ομολογία η σταθερή και μοναδική πηγή ανάπτυξης. Πως πιστεύετε ό,τι η Ρόδος μπορεί να ξαναβρεί την χαμένη αίγλη της, τη χαμένη σεζόν της και τον ποιοτικό τουρισμό της;
Ο τουρισμός είναι μια από τις πιο σημαντικές βιομηχανίες στη χώρα μας. Ειδικά, σε περιόδους οικονομικής κρίσης σαν αυτή, εκρηκτικών διαστάσεων, την οποία διανύουμε, ο τουρισμός οφείλει να είναι η αιχμή του δόρατος της αναστροφής του αρνητικού οικονομικού κλίματος. Η Ρόδος είναι ένας διαχρονικά δημοφιλής προορισμός, ο ιδανικός τόπος συνάντησης του τουρισμού με τον πολιτισμό, την ιστορία, τα μνημεία, τη λαογραφία και τις καλές τέχνες. Γι' αυτό είναι ανάγκη το παρεχόμενο τουριστικό προϊόν, σε συνθήκες ανελέητου ανταγωνισμού με τις γείτονες χώρες, να είναι ποιοτικά άρτιο, σύγχρονο και καινοτόμο, ώστε να μπορεί να συμβάλει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, να αυξήσει σημαντικά το τουριστικό ρεύμα, να δώσει αναπτυξιακή ώθηση και σε άλλους παραγωγικούς τομείς, να στηρίξει την παραμονή των κατοίκων και ιδιαίτερα των νέων στα νησιά.
Aνησυχείτε για τις τελευταίες πρακτικές της Τουρκίας; Συνεχείς παραβιάσεις, το πολεμικό ναυτικό της να κάνει βόλτες μέχρι την Εύβοια και με τον κ.Νταβρούτογλου τελευταία, να θέλει το Καστελόριζο να ανήκει στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου;
Η καλλιέργεια εντάσεων δεν υπηρετεί την επί της ουσίας δυνατότητα θετικής εξέλιξης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Υποστηρίζω σταθερά το διάλογο και την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών διαφορών με βάση το διεθνές δίκαιο, το σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και τον αμοιβαίο σεβασμό των δικαιωμάτων των δύο χωρών που θα διευκολυνθεί και από τη σταθερή στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας
Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, αν είχαμε εκλογές σήμερα, ο ΛΑ.ΟΣ. θα έπαιρνε ποσοστό 9%, τόσο δηλαδή όσο περίπου τα υπόλοιπα, εκτός ΚΚΕ, αριστερά κόμματα. Αραγε πόσο υπεύθυνη είναι η Αριστερά για την συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας;
Η δική μας Αριστερά, η μη δογματική Ανανεωτική Αριστερά, μολονότι βασικές παραδοχές και προτάσεις της έχουν διαχυθεί σε όλο σχεδόν το φάσμα της πολιτικής ζωής, αναγνωρίζει το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί για τη στασιμότητα που παρουσιάζει το ελληνικό πολιτικό - κομματικό σύστημα. Για μια σημαντική περίοδο επαναπαύθηκε, ανακύκλωσε απλώς τις καινοτομίες που έφερε και παραμέλησε την επιτακτική ανάγκη παραγωγής νέων ιδεών και προτάσεων. Ξέρουμε ωστόσο ότι αν «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», εκκρεμεί εδώ και τώρα η εκ νέου ανάδειξη της πολιτικής, της παρέμβασης και της ρύθμισης. Και σίγουρα σ' αυτή τη διαδικασία η δημοκρατική αριστερά θα είναι παρούσα διεκδικώντας πρωταγωνιστικό ρόλο.
Γίνεται πολλή κουβέντα για κυβέρνηση συνεργασίας, ή και για οικουμενική, γιατί έτσι, λένε, μπορούν να γίνουν οι αλλαγές. Συμφωνείτε; Θα συμμετείχε η Δημοκρατική Αριστερά;
Βιώνουμε τη διαδικασία κατάρρευσης του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού συστήματος της χώρας. Και αν η οικονομική ανασυγκρότηση θα απαιτήσει πολύ χρόνο, ένα συγκροτημένο και συνεπές πρόγραμμα κυρίως για την παραγωγική, κοινωνική και πολιτική ανασυγκρότηση πρέπει να γίνει σήμερα, γιατί συνιστά όρο «εκ των ων ουκ άνευ» για την οικονομική ανάκαμψη. Η σύγχρονη αριστερά πρέπει να ενδιαφέρεται για τη διακυβέρνηση της χώρας μέσα από τη σύγκλιση δημοκρατικών και προοδευτικών δυνάμεων στη βάση συμπτώσεων και συμφωνιών προγραμματικού χαρακτήρα. Έτσι μόνο μπορεί να αποκτήσει η πολιτική ουσιαστικό προοδευτικό περιεχόμενο. Η απουσία αυτών των συμπτώσεων και συμφωνιών, στη σημερινή συγκυρία, δεν επιτρέπει μια τέτοια σύγκλιση.
Πιστεύετε ότι στις προσεχείς εκλογές θα αλλάξει το πολιτικό σκηνικό; Η κρίση θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια. Η δεινή οικονομική πραγματικότητα αντανακλάται στο πολιτικό πεδίο και το επηρεάζει. Σε μια τόσο ρευστή περίοδο, η κινητικότητα και στην πολιτική σκηνή, και μάλιστα εδώ και αρκετό καιρό, είναι υπαρκτή και δεδομένη.
Υφεση, ανατριχιαστικά νούμερα ανεργίας και εικόνες πρωτόγνωρες, με αστέγους και γέροντες να ψάχνουν τα σκουπίδια, αν δεν στέκονται στις ουρές των συσσιτίων. Και το κεφάλαιο του τόπου, οι νέοι άνθρωποι να φεύγουν στο εξωτερικό. Πως θα αντιμετωπισθεί το μεγαλύτερο έγκλημα που γίνεται αυτή την στιγμή και λέγεται ανεργία;
Η παρατεταμένη ύφεση του 2009 και 2010, η ραγδαία πτώση της παραγωγής, το κλείσιμο των επιχειρήσεων και η συνεχής μείωση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων οδηγούν σε δραματικές καταστάσεις την ελληνική κοινωνία, αφού πίσω από τους αριθμούς είναι άνθρωποι. Η τόνωση και αναθέρμανση της παραγωγής, η ενίσχυση της καινοτομίας, η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ενεργοποίηση και αύξηση των κονδυλίων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων αποτελούν προφανείς προτάσεις και συνιστούν άμεσες ενέργειες που η κυβέρνηση όφειλε και θα έπρεπε να τις έχει στην ημερήσια διάταξη.
Καταγράφεται με όλο και μεγαλύτερα νούμερα η έλλειψη πίστης. Ανθρωποι σε κατάθλιψη, μπερδεμένοι, με καταρρακωμένο ηθικό και ισοπεδωτικά απαξιώνοντας το πολιτικό προσωπικό. Πως θα τα ξανααποκτήσουμε όλα αυτά κ.Κουβέλη; Πως θα ξαναγίνουμε ενεργοί πολίτες, αποκτώντας αυτοπεποίθηση, πίστη για το μέλλον, αλλά και εμπιστοσύνη στους πολιτικούς;
Στην ελληνική κοινωνία υπάρχει ανάγκη εκσυγχρονισμού, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, διεύρυνσης της δημοκρατίας: για τη διαφύλαξη, επέκταση και καθολική εφαρμογή του κοινωνικού κράτους, για την προώθηση της αειφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος, για την ένταξη αυτών των εννοιών στην ίδια τη δομή και λειτουργία της οικονομίας· για την εκ βάθρων μεταρρύθμιση της αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης, τον εκσυγχρονισμό, την πάταξη της διαφθοράς και της πολιτικής εξάρτησης της δημόσιας διοίκησης, την αναδιάταξη της φορολογίας∙ για την κατοχύρωση, υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη∙ για την προώθηση μιας αντίληψης ειρήνης και συνεργασίας στο διεθνές επίπεδο, με σταθερό το μέτωπο απέναντι σε εθνικιστικές υστερίες και ιδιοτελείς πατριδoκαπηλείες∙ για μια κοινωνία ίσων ευκαιριών, αλληλεγγύης και απασχόλησης για όλες και όλους∙ για έναν κόσμο που θα στηρίζεται στην πολυμορφία, την ανοχή, τον αλτρουϊσμό, την έγνοια για το διπλανό μας και τη μετατροπή των προνομίων σε δικαιώματα για όλους τους πολίτες. Δεν πρόκειται για μια ανέφελη γραμμική πορεία ρυθμίσεων, αλλά για ένα διαρκή αγώνα τομών και ρήξεων, «καθημερινών ειρηνικών επαναστάσεων», με τη βούληση της μεγάλης πλειοψηφίας και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών.
Ο Τ. Λειβαδίτης λέει πως "το μέλλον είναι ένας κήπος που αναπαύονται οι νικημένοι". Είμαστε μια νικημένη χώρα με νικημένους πολίτες, κύριε Κουβέλη;
Αναμφισβήτητα βρισκόμαστε στη μέση μιας δύσκολης περιόδου. Όμως η ηττοπάθεια και οι εσχατολογικοί όροι δεν βοηθούν. Η οικονομική κρίση επιβάλλει τη συσπείρωση των δυνάμεων της εργασίας, των ζωντανών δυνάμεων του τόπου, που διεκδικούν να βελτιώσουν τη θέση τους σε μια κοινωνία που τεμαχίζεται. Ζητούμενο είναι η σύγκλιση της κοινωνίας, της πολιτικής και των παραγωγικών δυνάμεων για την αναζήτηση κοινωνικών και πολιτικών διεξόδων. Η Δημοκρατική Αριστερά, με μια δυναμική θεώρηση των πραγμάτων, διεκδικεί νέες κατανομές της πολιτικής και κοινωνικής ισχύος προς όφελος των εργαζόμενων και νέων.
Εφημερίδα "Η Δημοκρατική της Ρόδου"
