Στη μάνα σου το 'πες;

Προσθήκη λεζάντας

Tον πατέρα στη διαφήμιση, που ακούει έντρομος την κόρη του να του μιλάει σε μια γλώσσα ακατάληπτη, στο τέλος να της λέει αμήχανα, "Στη μάνα σου το 'πες;" τον θυμόσατε;

Για να μην πάρετε το ίδιο έντρομο ύφος αν ακούσετε «P911» από το διπλανό δωμάτιο, ενημερωθείτε :

"Γκάζι, Δευτέρα απόγευμα. Σε ένα από τα πιο in στέκια της περιοχής, μια παρέα τριών παιδιών απολαμβάνει το freddoccino της, συζητώντας δυνατά. «Άσε με, ρε, σου λέω, αυτή την περίοδο είμαι σε φάση “tespa”», λέει μία από τις δύο κοπέλες της παρέας. «Μα γιατί, ρε, “φασέα”;» ρωτάει η άλλη κοπέλα. «Έτσι, αυτή την περίοδο “χειώνω” κόσμο».

Όχι, δεν πρόκειται ούτε για τη γλώσσα των ξωτικών ούτε των νάνων, που εφηύρε ο Άγγλος φιλόλογος και συγγραφέας Τζον Τόλκιν, για τις ανάγκες της τριλογίας του Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, αλλά για τη γλώσσα και τις εκφράσεις που χρησιμοποιούν οι σημερινοί νέοι στην καθημερινότητά τους. Το ταλέντο τους, άλλωστε, στο να δημιουργούν δική τους διάλεκτο είναι τέτοιο, ώστε θα τους ζήλευαν και οι καλύτεροι σεναριογράφοι επικών ταινιών του Χόλιγουντ. Τα «Επίκαιρα» πλησίασαν τα τρία νεαρά παιδιά και συνομίλησαν –ή τουλάχιστον προσπάθησαν– μαζί τους.

Στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν οι νέοι υπάρχει λεκτική πολυμορφία, ενώ δεν πρέπει να παραλείψει κανείς να επιδοκιμάσει την ικανότητά τους στην επινόηση τέτοιων λέξεων, που αν τις παρατηρήσει καλύτερα θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για αναγραμματισμούς και συνθέσεις αγγλικών και ελληνικών λέξεων. Η φράση, για παράδειγμα, «είμαι σε φάση tespa» σημαίνει, όπως σημειώνει η 20χρονη Καρολίνα, «περνάω μια περίεργη περίοδο στη ζωή μου, που δεν δίνω και μεγάλη σημασία στους γύρω», με το «tespa» να ερμηνεύεται ως «τέλος πάντων» και να προέρχεται από τα πρώτα γράμματα των δύο λέξεων. Αντίστοιχη ερμηνεία περιέχει και η λέξη «φασέα», που όπως εξηγεί η Εύη, 18 χρόνων, «είναι αυτός που περνάει μια φάση της ζωής του», δηλαδή μια παράξενη χρονική περίοδο γεμάτη ανατροπές, ενώ το «χειώνω» μεταφράζεται ως απορρίπτω κάποιον, χωρίς όμως ερωτική σημασία.

Μυστικός κώδικας επικοινωνίας

Ο λόγος που οι σημερινοί νέοι χρησιμοποιούν αυτή την ιδιόμορφη μορφή επικοινωνίας μεταξύ τους διαφέρει αρκετά από αυτόν των 20άρηδων της δεκαετίας του ’80 και του ’90. Οι τότε έφηβοι και σημερινοί γονείς χρησιμοποιούσαν μια σαφώς πιο επαναστατική «αργκό», με ιδεολογικό περίβλημα, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να εκφράσουν την αντίθεσή τους σε ό,τι συνέβαινε γύρω τους. Αντίθετα, οι σημερινοί νέοι επινοούν τη δική τους «αργκό» μόνο και μόνο για να απομονωθούν από τους γύρω τους, με τελικό αποδέκτη τους ίδιους τους γονείς. Φτιάχνουν το δικό τους μικρόκοσμο, στον οποίο οι γονείς δεν χωρούν και που ακόμη και η επικοινωνία γίνεται με τους δικούς τους όρους και κανόνες.

Όπως σημειώνει στα «Επίκαιρα» ο Γιάννης, 22 ετών, «μιλάμε έτσι μεταξύ μας γιατί δεν θέλουμε οι άλλοι να καταλαβαίνουν το τι λέμε και κυρίως οι μεγάλοι. Είναι καθαρά θέμα παρέας». Με την άποψή του συμφωνεί και η Καρολίνα. «Όταν μιλώ με τους φίλους και τα αδέρφια μου, δεν θέλω να καταλαβαίνουν οι άλλοι τι λέω και κυρίως οι γονείς. Όχι για κάποιο ιδιαίτερο λόγο, αλλά επειδή μπορεί να κατακρίνουν κάτι που οι ίδιοι θεωρούν λάθος».

Πέρα όμως από οποιαδήποτε προσπάθεια απομόνωσης και απόκρυψης καταστάσεων από γονείς, η τάση αυτή των σημερινών νέων κρύβει και ένα βαθύτερο λόγο, περισσότερο κοινωνικοπολιτικό. Οι νέοι αισθάνονται αποκομμένοι από όσα συμβαίνουν γύρω τους. Νιώθουν ότι βρίσκονται μακριά από το κέντρο των εξελίξεων και ελάχιστα πράγματα μπορούν να κάνουν ώστε να αλλάξουν κάτι. Η απομόνωσή τους ξεκινά από το πάτημα του κουμπιού της τηλεόρασης. Η ξύλινη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί και κατ’ επέκταση οι δημοσιογράφοι μοιάζει γι’ αυτούς κάτι απόμακρο που τους αφήνει παγερά διάφορους. Σαν να παρακολουθούν κάποιο πρόγραμμα τηλεόρασης ξένου καναλιού και όχι ελληνικού. «Ανοίγουμε την τηλεόραση», λέει η Καρολίνα, «και δεν καταλαβαίνουμε τι λένε μεταξύ τους οι πολιτικοί. Σαν να μην θέλουν να τους καταλαβαίνει κανείς σε αυτά που λένε, προκειμένου να περνούν αυτά που οι ίδιοι θέλουν». Παρόμοια είναι και η άποψη του Γιάννη, ο οποίος βλέπει πίσω από την ξύλινη αυτή γλώσσα των δελτίων ειδήσεων της τηλεόρασης σκοπιμότητες. «Εάν ήθελαν πραγματικά να καταλαβαίνουμε τι λένε, θα μιλούσαν πιο απλά, αλλά μάλλον δεν είναι τυχαίο».

«BRB» επειδή «P911»…

Στο μεταξύ, η συζήτηση έχει ανάψει για τα καλά. Τα παιδιά μιλούν για τα ενδιαφέροντα και τα όνειρά τους, σχολιάζοντας με το δικό τους μοναδικό τρόπο τη σημερινή κοινωνικοοικονομική κατάσταση, ενώ δεν παραλείπουν να αναφερθούν και στην προοπτική του να μετακομίσουν κάποια στιγμή στο εξωτερικό. Εκφράσεις όπως «έφαγα μια νίλα» ή «έφαγα πακέτο», «μην σκαλώνεις», «ξεκόλλα» εκτοξεύονται κατά… ριπάς, κάνοντας τους μεγαλύτερους ηλικιακά θαμώνες των διπλανών τραπεζιών να χαμογελούν με αμηχανία.

Τη συζήτηση διακόπτει ο ήχος ενός γνωστού εμπορικού τραγουδιού από το κινητό της Εύης, ο οποίος την ειδοποιεί ότι της έχει έρθει κάποιο μήνυμα. «Mainstream» το ονομάζει η Καρολίνα που θα πει το «μοδάτο», αυτό που βρίσκεται στην κορυφή των προτιμήσεων αυτή την περίοδο. Κάτι ανάλογο με το «σουξέ» της δεκαετίας του ’80. Η Εύη απαντά στο μήνυμα γράφοντας «a.s.a.p.», από την αγγλική έκφραση «as soon as possible», που σημαίνει «το συντομότερο δυνατό». Πρόκειται για άλλη μορφή επικοινωνίας που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των νέων, κυρίως μέσω Διαδικτύου και chat room, όπου χρησιμοποιούνται συντομογραφίες ως μέσο επικοινωνίας. Η οικονομία των λέξεων σε όλο της το μεγαλείο…

Στην ανταλλαγή sms, τον «κλασικότερο» τρόπο επικοινωνίας των νέων μέσω κινητού τηλεφώνου, μπορεί κανείς να δει εκφράσεις όπως «RTMS», που θα πει «Ρώτα τη μάνα σου», ή «ΒRB» από το «be right back», ή λέξεις όπως «milf», που αφορά ελκυστική γυναίκα συνήθως άνω των 35. Σαν η συνομιλία μέσω του Διαδικτύου να προξενεί αφόρητη πλήξη.

Η ευρηματικότητά τους είναι τέτοια, ώστε έχουν λάβει και μέτρα ασφαλείας προκειμένου να μην γίνεται αντιληπτό το περιεχόμενο των όσων λένε μεταξύ τους. Η κωδικοποίηση των συντομογραφιών έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο, που θα ζήλευαν και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες!Για παράδειγμα, «P911» σημαίνει αυτόματα ότι η συνομιλία πρέπει να διακοπεί γιατί υπάρχει γονιός στο δωμάτιο και προέρχεται από την αγγλική λέξη «parents» και τον αριθμό 911 που είναι ο αμερικανικός αριθμός της «άμεσης βοήθειας»…

Όπως σημειώνει στα «Επίκαιρα» ο Γιάννης, βασικός λόγος που χρησιμοποιούνται ευρύτατα αυτού του είδους οι συντομογραφίες είναι «η κατάχρηση στο internet, όπως σε όλα γύρω μας». Αρκετοί νέοι περνούν ώρες ατελείωτες μπροστά στην απρόσωπη οθόνη ενός υπολογιστή, συνομιλώντας με αγνώστους. Αυτή η πολύωρη ενασχόληση οδηγεί χωρίς να το καταλαβαίνουν σε αυτού του είδους την επικοινωνία.

«Μαθαίνουν όλοι να ζουν μέσα από αυτό», σημειώνει η Καρολίνα, όμως τονίζει: «Εκτός από το internet, υπάρχει και η πραγματική ζωή».

 http://m-epikaira.gr