Πόσο μοιάζει κάποιες μέρες σαν αυτή το φθινόπωρο με την άνοιξη! Πόσο χρωματίζεται και ζεσταίνεται η ψυχή αν έρχεσαι από παγερή εποχή κι ας ήταν πριν λίγο καλοκαίρι
Πόσο μπορεί ν' αλλάξουν την οπτική τα χρώματα που λαμπιρίζουν κάτω από έναν ήλιο που τα χαϊδεύει και να δεις μπροστά σου ανθοφορία αντί για μαρασμό. Και οι νύχτες ολόγυρα μεγαλώνουν συνεχώς.
Υποτάσσεται η μέρα στη νύχτα για να χουχουλιάζει έρωτες καλοκαιρινούς. Αλήτης καιρός που ονειροπολεί φανατικά ...
Kαι
Η βραδιά
παρά την ευγενή θερμοκρασία της
έσπρωχνε τον Οκτώβρη βιαστικά
προς το τέλος του.
Κάθονταν κι άλλοι έξω δειλοί
του καθενός ο φόβος
εύκολα δεν αποχωρίζεται
το χλιαρό εκείνο προεόρτιο του δριμέος
ιδού κι εγώ παρέκαμπτα
το βορινό σου κλίμα
με καλοκαιρινή σχεδόν αντιμετώπιση.(Κική Δημουλά)
"Έφυγε ξαφνικά μια μέρα του φθινοπώρου, πάνω στο τραπέζι είχε αφήσει ένα γράμμα, «μη με διώξεις» έγραφε, και μιλούσε για ένα μακρύ ακατοίκητο προαίσθημα, τα φώτα ήταν όλα αναμμένα στο σπίτι για να μην καταλάβω πως, ίσως, δεν είχε έρθει ποτέ, ενώ πλάι στο γράμμα είχε ακουμπήσει το μυστήριο του θανάτου του, που οι αράχνες το 'χαν κιόλας σκεπάσει, «πώς με βρήκες, μου λέει, εγώ δεν υπήρξα», «γι' αυτό» του λέω, κι ήταν σαν να 'χαμε γεννηθεί και μεγαλώσει σ' ένα αμάξι, που έτρεχε μες στο ανατρίχιασμα των δρόμων, μα ούτε και μπορούσα να παλέψω μ' αυτήν την πρόσοψη του σπιτιού, που οι τοίχοι του φαγωμένοι κατέβαιναν βαθύτερα απ' το αίμα μου, μες στο σκοτάδι της νύχτας." (Το γράμμα του επισκέπτη).
Ηταν 30 Οκτωβρίου του 1988 που είχαν βουρκώσει τα μάτια πολλών στο άκουσμα της είδησης ότι "έφυγε" ο ποιητής.
"Φθινόπωρο ήσυχο ,αφηρημένο-τα φύλλα θα έλεγες πέφτουν από μιαν άλλη ζωή και μόνο τα Χρυσάνθεμα επιμένουν ,σαν τις πλάνες μας. Είμαι μόνος η κάμαρα άδεια και δεν έχω παρά ένα μοναδικό στόμα για τόσα χαμένα πράγματα"
Ο ανατρεπτικός και "αναρχικός" ποιητής.
Ο ποιητής που
"προσπαθεί να φαίνεται ήρεμος. Να μοιάζει με τους άλλους. Κι είναι στιγμές που το κατορθώνει.
Όμως τις νύχτες δεν μπορεί να κοιμηθεί. Οι μεγάλες φτερούγες του δε χωράνε μέσα στον ύπνο."
ο
"Τόσο φοβισμένος, που όταν μου έπαιρναν κάτι τους ευγνωμονούσα που μου άφηναν τουλάχιστον την ανάμνησή του."
(Αυτοπροσωπογραφία)
και που μίλαγε στην καρδιά μας με απλούς στίχους
"Ένα σπίτι για να γεννηθείς
ένα δέντρο για ν’ ανασάνεις
ένας στίχος για να κρυφτείς
ένας κόσμος για να πεθάνεις"
(Απλοί στίχοι)
και με μια απλή κουβέντα
"Δεν είμαστε πια ποιητές
παρά μονάχα
σύντροφοι
με μεγάλες πληγές και πιο μεγάλα όνειρα.
(…)
Μας φτάνει να μιλήσουμε
απλά
όπως πεινάει κανείς απλά
όπως αγαπάει
όπως πεθαίνουμε
απλά.
(Απλή κουβέντα)
Τώρα που
"Νύχτωσε. Ώρα πού αναρωτιέται κανείς τι έπραξε στη ζωή του.
Κι οι νεκροί πλάγιασαν και σταύρωσαν τα χέρια, σαν αυτό που ψάχναν
να το αγγίζουν, επιτέλους, μέσα τους"
Να σου πω ποιητή πως
''φυσάει ακόμη στα σταυροδρόμια του κόσμου''.
"Έξαλλου ήρθε ο καιρός να παραδεχτούμε ότι δεν κάναμε κι εμείς τίποτα, σπουδαίο. Άλλα και ποιο είναι το σπουδαίο; Και σε τι θα βοηθούσε;
Άνθρωποι που μας ξεγέλασε η τύχη ή μας πρόδωσε τ' όνειρο
κι ώ μάταιες ελπίδες, πόσο σας αγαπήσαμε έναν καιρό.
Σελήνη 20 ήμερων απόψε... Πώς έφυγαν τα χρόνια!" (Σελήνη 20 ημερών)
"Και τώρα θυμάμαι το μεγαλύτερο εχθρό του Γιώργου Θαλάσση, το Σειτάν Αλαμάν . Ο σατανικός Γερμανός, όπως θα λέγαμε σήμερα . Εκεί, στο τέλος της Σίνα , ήταν η γερμανική εκκλησία των "Αλαμάνων" Γερμανών , λίγο πιο πάνω από το Γαλλικό Ινστιτούτο . Νιώθω ακόμα συγκίνηση , γιατί ακόμα ζω στην Αθήνα και βλέπω και τώρα τους δρόμους και τα σημεία όπου διαδραματίστηκαν οι υποτιθέμενες μυθιστορηματικές αλλά , στην ουσία , πραγματικές ιστορίες που περιγράφονται στο Μικρό Ήρωα . Εγώ μιλούσα για τα αληθινά πράματα : Κουκάκι , Καλλιθέα , Κυψέλη , Παγκράτι , Καισαριανή . Συγκεκριμένα μέρη και περιστατικά , μεγάλα μπλόκα και εκτελέσεις .
Ένα από τα τραγικότερα σημεία του Μικρού Ήρωα είναι όταν γίνονται εκτελέσεις στην Καισαριανή και ο Γιώργος Θαλάσσης δεν μπορεί να τις αποτρέψει . Μπορώ να πω ότι αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση γιατί όπου και αν βρεθώ , σε επίσημη ή μη συνάντηση , έρχονται μετά να μου μιλήσουν όταν μαθαίνουν ότι είμαι αυτός που έγραψε το Μικρό Ήρωα . Αυτό βέβαια με συγκινεί ιδιαίτερα , γιατί αυτό μου υπενθυμίζει το στίχο του Καβάφη που ανέφερα πιο πριν , δεν πρόκειται για ωραίο , πρόκειται για κάτι άλλο . Σήμερα αυτό είναι συγκινητικό , αξιόλογο , αλλά και παρηγορητικό . Δηλαδή , αυτοί που συγκινούνται σήμερα από το Μικρό Ήρωα θα πει ότι έχουν ποτιστεί απ' τα ευγενή και ανθρώπινα διδάγματα και όχι απ' τα χυδαία , τα αιμοβόρα και τα πολεμοκαπηλικά .
Αυτό μπορώ να πω εγώ για το σήμερα..."
Στέλιος Ανεμοδουράς (Θάνος Αστρίτης)
Τι να σου πω, τι να σου πω, τι να σου πω
που να μην το ‘χει πει κανένας για κανένα
εγώ μονάχα ένα πράγμα θα σου πω
μου φτάνει πως μεγάλωσα με σένα
Πού είσαι τώρα και σ’ έχω χάσει
καλέ μου φίλε Γιώργο Θαλάσση
Όπου κι αν είσαι, θα 'χεις γεράσει
μικρέ μου ήρωα Γιώργο Θαλάσση
Μικρέ μου ήρωα Γιώργο Θαλάσση, μέχρι πριν λίγα χρόνια, πολλοί ήταν αυτοί που αμφισβητούσαν και περιφρονούσαν την αισθητική της "φυλλάδας" που κρέμονταν στα περίπτερα.
'Υποπτη μάλλον τους φάνηκε η ουδέτερη στάση που κράτησε...
«Η αντίδραση της κριτικής ήταν αρνητική και ιδίως της αριστερής. Η "Αυγή" επανειλημμένα έγραψε εναντίον του... Βγάλανε μια νότα όπως οι Αμερικάνοι βγάζουν τις ταξιδιωτικές οδηγίες, και έλεγαν "μην αγοράζετε αυτές τις φυλλάδες". Ήθελαν να λέω ότι ο Μικρός Ηρωας ήταν στην ΕΠΟΝ. Μα πώς να το έλεγα, αφού δεν ήταν μόνο η ΕΠΟΝ, ήταν η Ελλάδα, πώς να το κάνουμε; Όπως και κάποιοι γονείς αντέδρασαν αρνητικά αρχικά, αλλά και δάσκαλοι. "Φυλλάδες" λέγανε χωρίς να το διαβάσουν».
Από τη μια οι Ιταλοί κι οι Γερμανοί
για να σε βρουν αναστατώνουν την Αθήνα,
κι από την άλλη του πατέρα μου η φωνή:
“νομίζω πως το κρύβει στην κουζίνα”.
Εσύ να παίζεις με το θάνατο κρυφτό
κι αυτοί να σκίζουνε τα τεύχη τα κρυμμένα,
μη σε τρομάζει το διπλό κυνηγητό
εσύ τους Γερμανούς κι αυτοί εμένα.
Ωστόσο, "ατίθασα Ελληνόπουλα" , διαβάζανε τις περιπετειές σου, με τα ρέστα από τα ψώνια στον μπακάλη.
Εσύ, ο Σπίθας, η Κατερίνα,το Ζουζούνι, ο Διαβολάκος, το Τζιτζίκι, η Σουσουράδα, ήρωες, που ποτέ δεν μπόρεσαν να αντικαταστήσουν κάποιοι "διανοούμενοι προοδευτικοί" παραφορτωμένοι με γνώσεις "γραμματιζούμενοι" που σας καταδίκασαν ως ..."έκπτωτη λογοτεχνία".
Kαι αν, λέω, άν, οι πιτσιρίκοι είχαν δίκιο; Και αν αυτή η "παραλογοτεχνία" είναι το ίδιο πολύτιμη και σεβαστή όσο και η άλλη; H Λογοτεχνία; Όσο μία τέχνη δηλαδή.
Αν έχει μεγαλύτερη αξία από την στιγμιαία συναισθηματικότητα ( και αν...) κειμένων της δεκάρας;
' Ισως γι' αυτά και για πολλά άλλα :
"Κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες
Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα"
Κι όπως έλεγε και ο συγγραφέας σου Μικρέ μου ήρωα: «Ζούμε στην εποχή του Λυκόφωτος των ηρώων. Ο ήρωας του σήμερα, δυστυχώς, είναι ο Κωστόπουλος του "Κλικ". Πρέπει να διαφυλάξουμε τη γλώσσα μας, που είναι το παν...Τα παιδιά δεν διαβάζουν, βλέπουν. Η τηλεόραση τα αποχαυνώνει με ψεύτικους ήρωες, ξένα πράγματα...Πρέπει να περισώσουμε τη γλώσσα»
Σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσες να απασχολήσεις τη σύγχρονη γενιά Μικρέ μου ' Ηρωα, ούτε καν σαν μουσειακό είδος!
Μπορεί να μεγάλωσες δύο γενιές πιτσιρικάδων στην μεταπολεμική Ελλάδα, να ανατυπώθηκες μέχρι και σήμερα τρείς φορές, να τιμήθηκες σε εκδηλώσεις και θεατρικές παραστάσεις και τα πρώτα τεύχη σου να πωλούνται σήμερα πανάκριβα από τους συλλέκτες, όμως "μιλάς" αποκλειστικά στις καρδιές εκείνων των πιτσιρικάδων.
Των πιτσιρικάδων, που "παρακρατούσαν" τα ρέστα για να σε διαβάσουν Μικρέ μου ' Ηρωα Γιώργο Θαλάσση ,που τους φτάνει που μεγάλωσαν με ιστορίες που μπορούσαν να προσθέσουν έμπνευση στην έννοια του πατριωτικού,με τη θαλπωρή του ανθρωπισμού,και της δικαιοσύνης.
Κάπου κι αυτοί θα'χουν γεράσει.
Οι ευτυχείς και δυστυχείς...
( Ο Λ.Κηλαηδόνης έγραψε το τραγούδι "Ο Μικρός ΄Ηρωας" για την παράσταση "Το τραμ το τελευταίο" που ανέβηκε από το "Ελεύθερο Θέατρο" το 1976.
Η Άννα Παναγιωτοπούλου, ο Σταμάτης Φασουλής, ο Κώστας Αρζόγλου , στήνουν μια παράσταση με επιθεωρησιακά νούμερα που ζωντάνευαν τις παιδικές μνήμες της γενιάς τους.Δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο "Μικρός Ήρως" και η παρέα του.)
Στο Άλσος Παγκρατίου...Aνέλαβες ξανά "δράση" Γιώργο Θαλάσση μπροστά σ' εκείνους τους πιτσιρικάδες.
Μόνο που τώρα δεν έτρεχαν να σε κρύψουν στην κουζίνα...
κι αναπαμό ποτέ η καρδιά δε βρίσκει ένα:
οι αυγές κ' οι νύχτες μας γυρνούν φρικτές
πεντάλφες γράφουν στό σκοτάδι σήματα,
που τον κίνδυνο μηνούν,
πύρινα φίδια από τα βάθη του Άδη.
Ζούμε στ' αμπριά θαμμένοι, διπλωμένοι
κ' έξω απ' την τρύπα ο θάνατος περιμένει.
Μας έπνιξαν το φως και τη χαρά,
στεγνώσαν την ψυχή μας και το σώμα,
μα κάτι μέσα μας κυλά βουερά
και ξέσπασμα δε βρήκε κάπου ακόμα.
Φουσκώνουν της ζωής μας τα πελάη
σ' όλες τις φλέβες μου, αίμα μου κυλάει
της Μαριγώς το φλογερό φιλί...
(θέλω να πω, μητέρα μου, για κείνο
το φιλί της που μούδωσε δειλή
προτού για την πατρίδα μας μακρύνω).
Η κάθε μου ίνα τη χαρά φωνάζει,
μα ο πόλεμος, τη νιότη μου σκεπάζει
και με ατσάλι αναμμένο με κεντά
όμως, μέσα μου η καρδιά μου δε λυγίζει.
Μητέρα, εδώ, στο θάνατο κοντά,
πρωτόμαθα το πόσο η ζωή αξίζει.
2
Μάνα, μιά παπαρούνα σήμερα είδα
έξω απ' τ' αμπρί και μ' άγγιξε η ελπίδα.
Σαν το πουλί, που πάει κλαδί-κλαδί,
παίρνω και γώ στρατί το μονοπάτι,
στης μνήμης ακουμπώντας το ραβδί,
ν' αράξω στο χωριό ψυχή και μάτι.
Τέτοιον καιρό μας δέχονταν οι κάμποι,
μες' απ' τα φύλλα βλέπαμε να λάμπει
η θάλασσα γαλάζια και στιλπνή
οι νεραντζιές ευώδιαζαν τις ώρες
κι ακούαμε στη σιωπή την αυγινή
στη χλόη να πέφουν οι οπώρες.
Της Κυριακής τα βράδια, καθισμένοι
στης αυλής το πεζούλι ειρηνεμένοι,
αφουγκραζόμασταν εκστατικοί
του τριζονιού τις τρίλλιες απ' το φράχτη
και πλάι μου εσύ, σα Μοίρα φιλική,
της στοργής σου ξετύλιγες τ' αδράχτι.
Στον ουρανό ένα-ένα ανάβαν τ' άστρα
κι άνθιζαν τ' άστρα στου νού μας τη γλάστρα
κι όλα είταν γύρω αγνά, γλυκά, ιερά,
και μου είταν η καρδιά τόσο καθάρια
που ήθελα να χαϊδεύω τρυφερά
τους ανθρώπους, τα ζώα και τα λιθάρια.
Με μια πιρόγα θα φεύγει και θα γυρίζει, με τις πιο όμορφες αναμνήσεις μιας αγάπης.
'Oλες αυτές που έχεις κλείσει σ' ένα χρυσό κουτί στην καρδιά σου και τις τρεις ολοζώντανες...
Ευτυχισμένη τώρα και ήρεμη, με μια πιρόγα, θα γυρίζει ώρες σαν αυτή που αγριεύει η βροχή εκεί που την αγάπησαν πολύ...
Καλό της ταξίδι αγαπημένε μου φίλε!
Μην αφήνετε τον εαυτό σας να παρασύρεται από τα δόγματα, τις στολές, τις δοξασίες, μην αφήνετε τον εαυτό σας να εξαπατάται από αυτόν που σας κυβερνά, από αυτόν που σας υπόσχεται, από αυτόν που σας φοβίζει, από αυτόν που θέλει να αντικαταστήσει έναν αφέντη μ' έναν καινούργιο αφέντη, μην είστε κοπάδι, για το Θεό, μην καλύπτεστε πίσω από τα φταιξίματα των άλλων, να αγωνίζεστε, να σκέφτεστε με το μυαλό σας, να θυμάστε ότι ο καθένας είναι κάποιος, ένα πολύτιμο, υπεύθυνο άτομο, δημιουργός του εαυτού του, να το υπερασπίζεστε το εγώ σας, πυρήνα κάθε ελευθερίας, η ελευθερία είναι καθήκον, περισσότερο από δικαίωμα είναι καθήκον.
Η επανάσταση δεν υπαγορεύεται.
Υπάρχει μία και μόνο δυνατή επανάσταση κι είναι εκείνη που κάνουμε μόνοι μας, εκείνη που ωριμάζει στο κάθε άτομο, που αναπτύσσεται μέσα του αργά, με υπομονή, με ανυποταξία!
Η επανάσταση είναι υπομονή, είναι ανυποταξία, δεν είναι βιασύνη, δεν είναι χάος, δεν είναι αυτό που σας διηγούνται οι δημαγωγοί με τη μαγική ράβδο. Μη δίνετε προσοχή σε όποιον σας υπόσχεται θαύματα, μη δίνετε προσοχή σε όποιον αναλαμβάνει να αλλάζει τα πράγματα ώσπου να πεις τρία σαν μάγος.
Οι μάγοι δεν υπάρχουν. Τα θαύματα δεν υπάρχουν. Οι αρχηγοί σας κοροϊδεύουν, ηλίθιοι, που είστε συνηθισμένοι να σας σέρνουν όλοι από τη μύτη, να υποκύπτετε. Αυτή η επίφαση της δημοκρατίας μπορεί να σβήσει με ένα φύσημα αν ακολουθήσετε τις φλυαρίες των ψευτοεπαναστατών!
Αλέξανδρος Παναγούλης
Τις φλυαρίες και τα φοβικά ψευτοδηλήματα.
Τις καθεστωτικές αντιλήψεις που κατατροπώνουν την όποια εναπομείνασα έννοια δημοκρατίας με διακαναλικά αυτοκρατορικά "L'État, c'est moi"...
Το παραμύθι της ζωής της Πηνελόπης Δέλτα μπορεί να μην είχε αίσιο τέλος.
Ένα άλλο παραμύθι, όμως, που έγραψε, το «Παραμύθι χωρίς όνομα», το οποίο εξιστορεί τις περιπέτειες της Ελλάδας με τρόπο αλληγορικό, έχει αίσιο τέλος.
Σε μια ανώνυμη χώρα τα πάντα έχουν παραλύσει εξαιτίας της ανικανότητας και της ηλιθιότητας των αρχόντων αλλά και της αδιαφορίας και της τεμπελιάς των αρχομένων.
O βασιλιάς Αστόχαστος, που όπως λέει και τ’όνομά του ,σπατάλησε την περιουσία του κράτους και άφησε την άλλοτε ευτυχισμένη χώρα του να ερημώσει, οδηγώντας έτσι τους πολίτες σε οικονομική απόγνωση και προσωπική εξαθλίωση.
Όταν το κράτος φτάνει στο έσχατο όριο της φτώχειας, ζητούν από γειτονικό κράτος δάνειο.
Ο είρωνας ηγεμόνας της γείτονος τους στέλνει αμπαλαρισμένο σε περίτεχνο κιβώτιο μια γαϊδουροκεφαλή.
Αυτή η προσβολή κινητοποιεί το φιλότιμο του απλού λαού.
Με επικεφαλής τον νέο ηγέτη τους, τον Συνετό Β', γιο του βασιλιά , που παραλαμβάνει τη χώρα σε άθλια κατάσταση , αλλά με σκληρή δουλειά, επιλέγοντας με προσοχή για συνεργάτες του λιγοστούς αδιάφθορους που έχουν απομείνει στον τόπο, καταφέρνει έχοντας συμπαραστάτες τον λαό, να την αναστήσει και να την κάνει πάλι μεγάλη και τρανή.
Με φρέσκες ιδέες, αφού πρώτα ανοικοδομήσουν τα ερείπια και αναθεωρήσουν τους θεσμούς, εκστρατεύουν και νικούν τον υβριστή στέλνοντάς του πεσκέσι τη γαϊδουροκεφαλή.
Μοιάζει με σύγχρονη, ελληνική, πολιτική αλληγορία.
Κι όμως γράφτηκε πριν από 100 χρόνια ακριβώς. 'Ηταν τον Οκτώβριο του 1910 όταν πρωτοεκδόθηκε το «Παραμύθι χωρίς όνομα» της Πηνελόπης Δέλτα, που δεν έζησε καν τα περιπετειώδη κεφάλαια της πρόσφατης Ιστορίας μας: γεννημένη το 1874, αυτοκτόνησε στις 27 Απριλίου του 1941, τη μέρα που μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα.
Το αριστούργημά της πέρασε, όμως, στη νεότερη καλλιτεχνική μας ιστορία, κυρίως χάρη σε μια παράσταση του 1959. Τότε το «Νέο Θέατρο» του Βασίλη Διαμαντόπουλου είχε ανεβάσει το «Παραμύθι χωρίς όνομα» στην ελεύθερη διασκευή για ενηλίκους του Ιάκωβου Καμπανέλλη, με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.
“Το Παραμύθι χωρίς όνομα” το έγραψα το 1959 για να κερδίσω οκτώ χιλιάδες δραχμές. Πήρα τέσσερις χιλιάδες μα τις υπόλοιπες, όσες φορές κι αν πήγα, δεν τις έλαβα ποτέ, μια και το θέατρο δεν έβγαλε ούτε τα έξοδά του εκείνη τη χρονιά. Κι έτσι αποφάσισα να τις ξεχάσω - και τις ξέχασα. Όπως μαζί, ξέχασα και το έργο και την παράσταση και τα τραγούδια που είχα γράψει” σημειώνει ο συνθέτης στο δίσκο με τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν το 1965.
Ο Λάκης Παππάς ήταν αυτός που συγκράτησε τραγούδια σαν το “Ρίχνω την καρδιά μου στο πηγάδι” ή το “Στην ποταμιά σωπαίνει το κάνονι”, τραγουδώντας τα στις μπουάτ. Εκεί όπου τ’ άκουσαν κάποιοι φίλοι του Μάνου Χατζιδάκι και τον παρότρυναν να τα ηχογραφήσει.
Ενα παραμύθι που μοιάζει πραγματικά πολύ επίκαιρο και τόσο κοντά στο σήμερα.
Αγγίζει χορδές που βρίσκονται σε αδράνεια και με έναν τρόπο ενδυναμώνει την πίστη στην ελπίδα και στην ανάγκη του λαού αυτού να πιστέψει σε πρόσωπα και ιδέες και να επανακτήσει αξιοπρέπεια και συνείδηση.
Μήπως να το ξαναδιαβάζαμε;
"Πέρασαν χρόνια πολλά.
Ο καιρός, που άσπρισε και μάδησε τα μαλλιά του Αστόχαστου και μάρανε την ομορφιά της Παλάβως, άλλαξε και την όψη ολόκληρου του βασίλειου των Μοιρολατρών.
Παντού ερημιά. Πεδιάδες απέραντες, γυμνές, ακαλλιέργητες, απλώνονταν ως τα σύνορα του βασιλείου, και μονάχα μερικές ερειπωμένες πέτρες μαρτυρούσαν ακόμα τα μέρη όπου άλλοτε έστεκαν, υπερήφανα και απειλητικά, τα φοβερά κάστρα του Συνετού Α΄.
Που και που, κανένα γκρεμισμένο παλιόσπιτο ξεχώριζε στην μονοτονία της έρημης πεδιάδας. Τ’ αγριόχορτα και οι πέτρες σκέπαζαν τους λόφους, οι δρόμοι, παρατημένοι, χάνουνταν κάτω από τα’ αγκάθια που ελεύθερα άπλωναν τα πυκνά τους κλωνάρια.
Και σφυρίζοντας ανάμεσα στις πέτρες και τους βράχους, ο άνεμος μοιρολογούσε το ρήμαγμα του τόπου..."
Π.Σ. Δέλτα, «Παραμύθι χωρίς όνομα», σελ. 11-13
Η ανάρτηση αυτή είχε γίνει,σε ανάμνηση του θανάτου της Π.Δέλτα. Τώρα μπορεί να προστεθεί και εις μνήμην Ι.Καμπανέλλη, ο οποίος έξοχα το μετέφερε στην θεατρική σκηνή, για πρώτη φορά το 1959. Ας μας πει καλύτερα ο ίδιος για "τα παραμύθια που δεν γερνάνε".
(συνεντευξή του στο ΒΗΜΑ στις 19.11.1995 και ανάμεσα στις πρόβες για την παράσταση που ανέβηκε τότε στο Εθνικό)
" Όλα τα ζώα είναι ίσα. Απλώς κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα"
Αυτό στη "Φάρμα των Ζώων" του Τζόρτζ Όργουελ"
Στη δική μας Φάρμα για κάποια ζώα υπάρχει το
Άρθρο 4 του Συντάγματος
1. Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.
2. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
αλλά για κάποια άλλα ζώα υπάρχει το
Άρθρο 86
1. Μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει...."
ΕΔΩ ολόκληρο το άρθρο 86 ολόκληρες γραμμές περιγράφουν το δικαίωμα των πιο ίσων ζώων πως να ΜΗΝ διώκονται και να αμνηστεύονται)
Δήμαρχοι, Νομάρχες και λοιποί πολιτικοί είναι πιο ίσοι σε ένα βρώμικο πολιτικό σύστημα που σε 86 γραμμές περιγράφει πως ΔΕΝ θα διώκονται, ακόμη και για αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου.
' Ενα βρώμικο πολιτικό σύστημα που όσοι το απαρτίζουν, θρασσύτατα σε κοιτούν, μασώντας κι από πάνω την τσίχλα της "πολιτικής δίωξης".
Ο κάθε ΄Ελληνας πολίτης θα είχε πάει στης φυλακής τα σίδερα που'ναι για τους λεβέντες, σε περιπτώσεις που θα υπήρχαν υποψίες, σκιές, ενδείξεις , για αδικήματα σαν αυτά που κοσμούν τον βόθρο του πολιτικού συστήματος.
Μήπως να αναλαμβάνουμε κι εμείς "την πολιτική ευθύνη", να τρέχουμε από καναλοπαράθυρο σε καναλοπαράθυρο κραυγάζοντας για "πολιτική δίωξη" και να επικαλεσθούμε κι εμείς το άρθρο 86 του Συντάγματος στην Φάρμα των Ζώων της χώρας των Λωτοφάγων;
' Ενας ήλιος που νοιώθεις ευχάριστα τ' αγγιγμά του , παίζει κρυφτό με τη βροχή που σκεφτική στέκεται στα σύννεφα και ψάχνει μοναξιές και αγκαλιές να γεμίσει.
Μια θάλασσα που παίζει πότε με τον ήλιο χαριζοντάς του βαθιά μπλε χαμόγελα κι άλλοτε με τα σύννεφα, κλέβοντας τους την παλέτα με τα γκρίζα.
Κι όμως ξέρεις πως κάτι φρενάρει τη διάθεση,ν'αφεθείς σε τόση ομορφιά, να προλάβεις να τη χαρείς μες τη μέρα που όλο και μικραίνει.
Το νιώθεις όταν κάποιες στιγμές σκοτεινιάζουν τα πρόσωπα και χάνονται σε σκέψεις.
Εκεί στο μικρό καφενεδάκι που κάθησες να την μοιραστείς -ποιός αντέχει τόση ομορφιά μόνος- μ'αγαπημένους.
΄Οταν ξεκινούν οι λέξεις να χαλούν το όνειρο.
΄Οταν οι λέξεις του χρήματος παίρνουν τη θέση της ελπίδας για καινούργια σχέδια.
΄Οταν η κουβέντα, όπως όλες οι κουβέντες τελευταία, αρχίσει να περιγράφει την ανασφάλεια και τον φόβο της καθημερινότητας.
'Οταν αρχίσει να μετριέται σε ευρώ το επόμενο όνειρο, το επόμενο σχέδιο.
΄Οταν ανακαλύπτεις πως δεν υπάρχει,δεν μπορεί να υπάρξει,τη στιγμή που δεν ξέρεις αν θα υπάρχουν τα αυτονόητα της καθημερινότητας σου.
' Οταν μένεις απλήρωτος και χρωστάς.
Όταν χάνεις την δουλειά σου ή όταν κοιμάσαι με την αγωνία αν θα την έχεις αύριο.
Όταν ο φόβος κλέβει από τη χαρά και τη δημιουργική ονειροπόληση.
Όταν η αγωνία επιταχύνει τους σφυγμούς και κόβει τις ανάσες
Ο πλήρης θάνατος της Ζωής , το τέλος της δημιουργίας.
Μόλις μας έκλεψαν τις ζωές μας.
Τίτλοι τέλους για την δημιουργία και την Ελπίδα
Μια κοινωνία στην μελαγχολία , στην μιζέρια .
Κόβονται τα γέλια από τις πλατείες και τoυς δρόμους .
Θλίψη και παρακμή , παρακμή μιας ολόκληρης κοινωνίας που κατάντησε να μιλά μόνο με λέξεις χρήματος και να ανταλάσσει πατέντες φτηνών λύσεων στις συζητήσεις της παρέας.
Κάθομαι και λογαριάζω.
Προσθέτω ανθρώπους, λέξεις, φθαρμένους διαλόγους, μηχανικούς που οι λέξεις και οι φράσεις αρθρώνονται μέ όρους οικονομικού επιτελείου..
Σαν τις κουβέντες μας στις παρέες...
Ο καθένας περνάει από την μέση και λέει την ιστορία του. Τη δική του.
Η παρέα, δεν έχει κοινή ιστορία πια. Σαν να έχουμε υψώσει τοίχους προς τα έξω.
Πηγαίνουμε από μέρα σε μέρα, σαν ταξιδιώτες από σταθμό σε σταθμό πάνω στο τρένο του κορμιού μας, περνώντας δίπλα από χειρονομίες και πρόσωπα σαν δίπλα από τοπία, πάντα ίδια και πάντα διαφορετικά.
Τα θέμα της φετινής Ημέρας είναι: "Επιδιώκοντας τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας:
Να βοηθήσουμε τους φτωχότερους από τους φτωχούς".
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ 166 εκατομμύρια άνθρωποι σε 22 χώρες υποφέρουν από χρόνια πείνα ή δυσκολεύονται να βρουν αρκετή τροφή καθημερινά .Κάθε μέρα 50.000 άνθρωποι πεθαίνουν, από την φτώχεια κα την πείνα Ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα 600 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας και 10 εκατομμύρια από αυτά πεθαίνουν...
Στην Ελλάδα το 1/3 των Ελλήνων ζουν με λιγότερα από 470 ευρώ μηνιαίως ενώ 1 στα 5 παιδιά ζει επίσης κάτω από τα όρια της φτώχειας (προς το παρόν...).
Είπαμε... δεν τα πάω καλά με τις Παγκόσμιες.
(Αυτό δε το " Να βοηθήσουμε τους φτωχότερους από τους φτωχούς"...Κάτι μου διαφεύγει σ' αυτό...)
Μήπως όμως μέρες που ζούμε θα πρέπει να είναι μες το μυαλό μας και να μας προβληματίζει και αύριο και τις επόμενες μέρες , όταν θα έχουν σβήσει οι σημερινοί προβολείς που έριξαν επάνω της οι "αρμόδιοι";
Μήπως δεν είναι πολύυυυ μακριά αυτές οι εικόνες που βλέπαμε κάτι παγκόσμιες τέτοιες ημέρες με τσάϊ και συμπάθεια;
'Εκλειναν οι προβολείς, τέλειωνε η συμπάθεια και συνεχίζαμε ήρεμοι το τσάϊ πως αυτό εμάς δεν μας αγγίζει.
Φοβάμαι πως όλο και πιο κοντινές γίνονται οι εικόνες.
΄Oλο και πιο συχνές...
Και είναι στιγμές που το χέρι μας την ώρα που σκεπάζουμε τρυφερά τα μικρά μας το βράδυ, τρέμει από αβεβαιότητα και φόβο ψιθυρίζοντας:
"Η δική μου προσωπική δέσμευση είναι μια Ανθρώπινη Ρόδος, πόλη της ζωής, πόλη για να ζεις. Υπάρχουν 5 Π που προσδιορίζουν την ποιότητα μιας πόλης..."
Διαβάζω στο τέταρτο Π :
"4ον) ΠΑΙΔΙΑ
Δεν ξέρω πόσοι έχουν αναρωτηθεί αν η Ρόδος είναι μια φιλική πόλη για παιδιά. Στην πραγματικότητα δεν είναι και θα πρέπει να γίνει. Οι παιδικές χαρές που λειτουργούν πρέπει να είναι απόλυτα ασφαλείς για τα παιδιά. Χρειάζεται όμως η κατασκευή νέων πρότυπων παιδότοπων στο κέντρο και στις γειτονιές της πόλης. Σε έναν από τους πολλούς ελεύθερους χώρους μπορούμε να δημιουργήσουμε και ένα υπαίθριο γυμναστήριο για να αθλούνται οι μικροί μας φίλοι. Παράλληλα ο Δήμος Ρόδου είναι καιρός να αρχίσει να εκπονεί προγράμματα μαζικού αθλητισμού που θα απευθύνονται σε παιδιά αλλά και σ’ όλες τις ηλικίες."
Mαζικός αθλητισμός....
Μάλιστα.
Μια πολιτεία άραγε που αποφασίζει να βάλει στα "Πι" της τα παιδιά, θεωρεί ως σημαντικότερη την εκπόνηση προγραμμάτων μαζικού αθλητισμού από τα τόσα άλλα προβλήματα που απασχολούν τα παιδιά σήμερα;
Και αν υποθέσουμε πως δεν μιλάμε για τα σοβαρά , που λέγονται ναρκωτικά, που λέγεται αλκοολισμός που λέγονται προγράμματα ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ και ΠΡΟΛΗΨΗΣ και θεωρήσουμε πως θέλει να ασχοληθεί με ψυχαγωγικά προγράμματα και καλής διαχείρησης του όποιου ελεύθερου χρόνου έχουν τα σημερινά παιδιά, γιατί επιλέγεται μόνον ότι έχει σχέση με άθληση και μάλιστα με την επισήμανση της ανάγκης του μαζικού αθλητισμού;
Που μαζικός αθλητισμός στην νεοελληνική σημαίνει ποδόσφαιρο.
Η ποδοσφαιροφιλία στις μέρες μας, έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας τέτοια, που ποδοσφαιρικοί όροι χρησιμοποούνται ακόμη και μέσα στο κοινοβούλιο, σε συζητήσεις πολιτικών πάνελ, με πολιτικούς, υποστηρικτές ομάδων δημοσίως .
Κακό θα μου πείτε; ' Οχι.
Μέχρι του σημείου που θα σκεφτώ :
με ποια σκοπιμότητα και ποιά κίνητρα οι κυβερνήσεις ξοδεύουν απίστευτο χρήμα κρατικό για να υποδαυλίζουν το ενδιαφέρον των μαζών για το ποδόσφαιρο; ( Γιατί επιμένω.Μαζικός αθλητισμός=ποδόσφαιρο.Τυχαίο που υποψήφιοι θεωρούν ως τίτλο τιμής να αναφέρουν στο βιογραφικό τους πως διετέλεσαν μέλη,πρόεδροι ή ιδρυτικά μέλη ποδοσφαιρικών ομάδων;)
Γιατί τα ποδοσφαιρικά γήπεδα έχουν διεθνείς προδιαγραφές πολυτελούς κατασκευής,ενώ τα κρατικά νοσοκομεία τριτοκοσμικές και σχολεία στεγάζονται σε κοντεϊνερς και σε κτίρια φυλακές;
Ενδιαφέρει τους πολιτικούς η "ψυχαγωγία" των πολιτών περισσότερο από την περίθαλψή τους ή την εκπαιδευσή τους;( τα γήπεδα δεν χτίζοναι μόνο από ΠΑΕ αλλά και με χρήματα που χαρίζονται στις ΠΑΕ...)
Τι στοιχίζει στο κράτος η αστυνομική προστασία κάθε ποδοσφαιρικού αγώνα και η δημοσιογραφική του κάλυψη, από τα κρατικά κανάλια;
Τι μυθώδη ποσά πληρώνει η ΕΡΤ για δικαιώματα αναμετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων ;
Και θα συνεχίσω τη σκέψη μου:
όσοι διεκδικούν και όσοι ασκούν την εξουσία σήμερα ποντάρουν απροκάλυπτα στον ορμέμφυτο πρωτογονισμό του ψηφοφόρου. Γιατί χειραγωγείται εύκολα και αποτελεσματικά.
Kάθε κόμμα εξασφαλίζει οπωσδήποτε μια "βάση" οπαδών αφοσιωμένων με όρους σαφέστατης ψυχανωμαλίας – όπως εξασφαλίζει και η πιο ασήμαντη ποδοσφαιρική ομάδα έναν πυρήνα πιστών οπαδών, που θα βγουν στους δρόμους καίγοντας αυτοκίνητα και σπάζοντας βιτρίνες, αν η ομάδα της Κάτω Ραχούλας υποβιβαστεί στη Β΄ κατηγορία, χωρίς σκέψη και κρίση.
'Eντεχνα και ακούσια χειραγωγείται ο πολίτης σε οπαδική συνείδηση, αναλόγου αυτής της άνευ κρίσης και σκέψης των οπαδών ομάδων.
Αυτά ως σκέψεις...
Kαι το ερώτημα είναι γιατί "μαζικός αθλητισμός" και όχι "δημιουργικές απασχολήσεις";;;
Με ότι σημαίνει ο όρος Δημιουργία.
Μήπως γιατί τα άλλα που λέγονται "δημιουργική απασχόληση" ως ψυχαγωγία,, θα είναι πράγματα που θα χρειαστεί να λειτουργήσει η σκέψη;
Μήπως γιατί θα είναι μέσα στα πλαίσια αυτού όλου που λέγεται ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ; ( αλήθεια αυτό το Πι ξεχάστηκε;)
Μήπως γιατί πολιτισμός είναι με την ευρεία έννοια, εκτός των γραμμάτων και των τεχνών,ο τρόπος ζωής, τα βασικά δικαιώματα του ανθρώπου, το σύστημα αξιών, οι παραδόσεις ...;
Μήπως γιατί πολιτισμός με την στενή έννοια είναι το σύνολο των αξιών, οι γνωστικές και αισθητικές συνήθειες μιας κοινότητας ,άρα πολιτιστική κληρονομιά, τέχνες, λογοτεχνία ή κινήματα σκέψης;
Τελικά λείπει η φαντασία από την εξουσία ή καταλήγουμε σε σκέψεις δημιουργίας εμμέσως πλην σαφώς από την εκάστοτε εξουσία ποδοσφαιρικής ψυχολογίας;
Και δεν ξέρω αν λέει κάτι στους υποψηφίους ή αν έχουν αντιληφθεί πως η οικονομική κρίση, δεν είναι παρά αποτέλεσμα της κρίσης προηγουμένως του Πολιτισμού .
Λυπάμαι αλλά Πολιτισμό δεν προτείνετε στα παιδιά (και στους μεγαλύτερους...)
Κι αν υποθέσουμε πως ένα κομμάτι του είναι και ο αθλητισμός ,τα παιδιά έχουν πολλές περισσότερες δυνατότητες και δεξιότητες που μπορούν να αναδειχθούν, να ανακαλυφθούν και να παιδευτούν, πέραν του μαζικού αθλητισμού που ΜΟΝΟΝ προτείνετε.
Και πολλές περισσότερες ανάγκες κάλυψης έκφρασης και συναισθημάτων, πέρα της έκφρασης και εκτόνωσης σε κερκίδες...
Και για το "Πι" που παραλείψατε και που έπρεπε πρώτο να κοσμεί την λίστα σας για "μια Ανθρώπινη Ρόδο, πόλη της ζωής, πόλη για να ζεις ", που λέγεται Πολιτισμός, που πάνω απ' όλα αυτή τη δύσκολη εποχή έχουμε ανάγκη και που προσωπικά θεωρώ πως η πτωχευσή του προυπήρξε της οικονομικής πτώχευσης (μην πω πως ήταν και αποτέλεσμα...) αφιερωμένο το παρακάτω με την πένα του Ανταίου Χρυσοστομίδη:
"Πολιτισμός όμως δεν είναι μόνο τα αρχαία.
Και, βεβαίως, πολιτισμός δεν είναι μόνο
οι εντυπωσιακές κινήσεις για να κόβονται
κορδέλες.
Πολιτισμός είναι να έχεις και ορχήστρες,
είναι να έχεις κινηματογράφο.
να έχεις καλό θέατρο,
να έχεις λογοτεχνία.
Πολιτισμός είναι να έχεις σύγχρονους θεσμούς
και να χρησιμοποιείς τους σωστούς ανθρώπους,
πέρα από κομματικές εντάξεις.
Και το κυριότερο:
να μαθαίνεις τα παιδιά ήδη από το σχολείο
ότι με ένα καλό βιβλίο ή με ένα ωραίο τραγούδι
ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος.
Α, ναι. Κι ότι
Υπουργείο Πολιτισμού δεν είναι μόνο το υφυπουργείο Αθλητισμού"(Aνταίος Χρυσοστομίδης).
Υ.Γ.
Οι σκέψεις αυτές, δεν αφορούν μόνον τον συγκεκριμένο υποψήφιο. Αφορά όλους όσους εντάσσουν στα προγραμματά τους μόνον την έννοια αθλητισμός σε σχέση με το ενδιαφέρον τους για τα παιδιά και δεν έχουν κάνει μέχρι τώρα καμια αναφορά στην έννοια Πολιτισμός για μικρούς και μεγάλους.
Συχνά, θυμάμαι, οι μεγάλοι, όταν ήμουν παιδί, μιλούσαν για το μέλλον μου. Αυτό γινόταν συνήθως στο τραπέζι. Αλλά εγώ ούτε τους πρόσεχα, ακούγοντας ένα πουλί έξω στο δέντρο. Ίσως γι΄ αυτό το μέλλον μου άργησε τόσο πολύ: ήταν τόσο αναρίθμητα τα πουλιά και τα δέντρα.
Αφιερωμένο στον λαμπερό κόσμο των ιλουστρασιόν και ρετουσαρισμένων υποψηφιοτήτων... Vous excitez αγαπητοί...αλλά πέραν τούτου;;;
"Ο καημένος ο Αλέξανδρος! Καινούριες ανησυχίες θα είχε πάλι η ασκητική του με τη συρροή τόσων ξένων και δικών μας μουσαφιρέων στο ταπεινό του σπιτάκι του ωραίου νησιού. Τον ετρόμαζε τόσο πολύ “η περιέργεια του Κοινού”.
Είχα διηγηθεί άλλοτε την ανησυχία του αυτή, όταν πήγα, κλέφτικα, με χίλιες προφάσεις, να τον φωτογραφίσω απάνω στο καφενεδάκι της Δεξαμενής.
Δεν υπήρχε ως τότε φωτογραφία του Παπαδιαμάντη. Και συλλογιζόμουν ότι απ’ τη μια μέρα στην άλλη μπορούσε να πεθάνει ο μεγάλος Σκιαθίτης, και μαζί του να σβήσει για πάντα η οσία μορφή του. Και πότε αυτό; Σε μια εποχή που δεν υπάρχει ασημότητα που να μην έχει λάβει τις τιμές του φωτογραφικού φακού.
Και πώς θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μια τέτοια παράλειψη της γενεάς μας σ’ εκείνους που θα ‘ρθουν κατόπι μας να συνεχίσουν το θαυμασμό μας για τον απαράμιλλο λυρικό ψυχογράφο των καλών και των ταπεινών και τον αγνότατο ποιητή των νησιώτικων γιαλών; Αλλά ο αγνός αυτός χριστιανός, με την ψυχή του αναχωρητή, δεν εννοούσε, με κανένα τρόπο, να επιτρέψει στον εαυτό του μια τέτοια ειδωλολατρική ματαιότητα. ”Ού ποιήσεις σεαυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα” ήταν η άρνησή του και η απολογία του.
Αποφάσισα όμως να πάρω την αμαρτία του στο λαιμό μου. Ο Θεός και η μακαρία ψυχή του ας μου συχωρέσουν το κρίμα μου. Ένας από τους ωραιότερους τίτλους που αναγνωρίζω στη ζωή μου, είνα ότι παρέδωσα στους μεταγενέστερους τη μορφή του Παπαδιαμάντη.
Με τι δόλια και αμαρτωλά μέσα επραγματοποίησα τον άθλο μου αυτό, το διηγήθηκα, όπως είπα, αλλού.
Εκείνο που μου θυμίζουν ζωηρότερα τώρα οι ευλαβητικές γιορτές της Σκιάθου, είναι η ανησυχία του για τη στιγμή που τον αποτράβηξα ως την προσήλια γωνίτσα του μικρού καφενείου, για να ποζάρει μπροστά στο φακό μου.
Να “ποζάρει” είναι ένας λεχτικός τρόπος. Είχε πάρει μόνος του τη φυσική του στάση απάνω σε μια πρόστυχη καρέκλα, με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, με το κεφάλι σκυφτό, με τα μάτια χαμηλωμένα, στάση βυζαντινού αγίου, σαν ξεσηκωμένη από κάποιο καπνισμένο παλιό τέμπλο ερημοκλησιού του νησιού του.
Αυτή δεν ήταν στάση για μια πεζή φωτογραφία. Ήταν μια καλλιτεχνική σύνθεση, και θα μπορούσε να είναι ένα έργο του Πανσελήνου ή του Θεοτοκοπούλου. Αμφιβάλλω αν φωτογραφικός φακός έλαβε ποτέ μια τέτοια ευτυχία.
Αλλά ο Αλέξανδρος ήταν βιαστικός να τελειώνουμε. Γιατί; Μου το ψιθύρισε, ανήσυχα, στο αυτί, και ήταν η πρώτη φορά που τον είχα ακούσει -ούτε φαντάζομαι πως θα τον άκουσε ποτέ κανένας άλλος- να μιλεί γαλλικά: -Nous excitons la curiosité du public.
Ακούσατε; Ερεθίζαμε την περιέργεια του… Κοινού! Ποιου Κοινού; Δεν ήταν εκεί κοντά μας παρά ένα κοιμισμένο γκαρσόνι του καφενείου, ένας γεροντάκος που λιαζότανε στην άλλη γωνιά του μαγαζιού, και δυο λουστράκια που παίζανε παράμερα.
Αυτό ήταν το Κοινό, που ανησυχούσε τον Παπαδιαμάντη η “περίεργειά” του. Και αυτή ήταν η διαπόμπευσή του, που βιαζότανε να της δώσει ένα τέλος.
-Η φιλία ενίκησε το ζορμπαλίκι… μου είπε -αντιγράφω τα ίδια του τα λόγια- στο τέλος του μαρτυρίου του.
Μήπως δεν ήταν στ’ αλήθεια, μια πραγματική θυσία που είχε κάνει στη φιλία μου; Μια θυσία της αγιότητάς του στην ειδωλολατρική ματαιότητα των εγκοσμίων.
(…)
Ο Παύλος Νιρβάνας διηγείται πώς έπεισε τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη να φωτογραφηθεί. Από το περιοδικό "ΕΣΤΙΑ" 1.10.1933
So, hush little baby, don't you cry . . . Γιατί αν δεν έφευγαν τα καλοκαίρια πως θα ετοιμάζαμε τα καινούργια; Κάτι η βαριά συννεφιασμένη μέρα, έτοιμη να υποδεχθεί τη βροχή, κάτι οι ζωγραφιές του So, hush little baby, don't you cry . . .
Γιατί αν δεν έφευγαν τα καλοκαίρια πως θα ετοιμάζαμε καινούργια;
.jpg)
