El encantar revolucionario

Στη μνήμη του encantar revolucionario γιατί εμείς

Aprendimos a quererte
Desde la historica altura
Donde el sol de tu bravura
Le puso cerco a la muerte
Aqui se queda la clara
La entraniable transparencia
De tu querida presencia
Comandante Che Guevara 

Μάθαμε να σ’ αγαπάμε
από τα ύψη της Ιστορίας
εκεί όπου ο ήλιος της γενναιότητάς σου
έστησε κλοιό γύρω από τον θάνατο
Εδώ μένει καθάρια
η στοργική διαφάνεια
της αγαπημένης σου παρουσίας Comandante Ché Guevara.....

 τότε που 

Μια φωτογραφία σου ήρθε και σε μένα
Μια φωτογραφία σου απ' τα ξένα

Απ' αυτές που κρατάν οι φοιτητές
Απ' αυτές που ξεσκίζει ο χαφιές
Απ' αυτές που κρεμάν οι φοιτητές
Στην καρδιά τους

Και η φωτογραφία σου είναι ακόμη εκεί, όπως τότε στο εφηβικό δωμάτιο, όσες "μετακομίσεις" ζωής και να έγιναν. 

Παρ' όλο που:

...Τ' όνειρο πάει με τον καπνό στον ουρανό

έσμιξε πια με το καράβι του σύννεφου

το φως γεννιέται από παντού μα είναι αχαμνό

και το σκοτάδι το ξεγνέθουν και σου γνέφουν...

(Νίκος Καββαδίας)

Hasta la victoria siembre Comandante

"Αγαπημένα μου Ιλντίτα, Αλιδίτα, Καμίλο, Σέλια και Ερνέστο.

"Αν κάποτε χρειαστεί να διαβάσετε αυτό το γράμμα, θα είναι γιατί εγώ δεν θα βρίσκομαι ανάμεσά σας. Σχεδόν δεν θα με θυμόσαστε και οι πιο μικροί δεν θα θυμούνται τίποτε.

Ο πατέρας σας υπήρξε ένας άνθρωπος που δρούσε όπως σκεφτόταν και, σίγουρα, υπήρξε συνεπής με τις πεποιθήσεις του. Μεγαλώστε σαν καλοί επαναστάτες. Να μελετάτε πολύ, για να μπορέσετε να κατέχετε την τεχνική που μας επιτρέπει να κατακτήσουμε τη φύση. Να θυμάστε ότι το σημαντικό είναι η επανάσταση και ότι καθένας από μας, μόνος του, δεν αξίζει τίποτε. Πάνω απ΄ όλα να είστε πάντα ικανοί να νιώθετε βαθιά μέσα σας οποιαδήποτε αδικία διαπράττεται ενάντια σε οποιονδήποτε, σε οποιαδήποτε γωνιά του κόσμου. Είναι η πιο όμορφη ιδιότητα ενός επαναστάτη για πάντοτε, παιδάκια. Ακόμη ελπίζω να σας δω. Ένα τεράστιο φιλί και ένα αγκάλιασμα από τον μπαμπά."

(επιστολή στα παιδιά του 1965)

"...Αν για οποιονδήποτε λόγο (που δεν πιστεύω ότι θα γίνει) δεν μπορέσω να σας ξαναγράψω και αποτύχω, κρατήστε αυτά τα λόγια μου ως αποχαιρετισμό - δεν είναι βέβαια μεγαλοπρεπής, διέπεται όμως από ειλικρίνεια. Έζησα τη ζωή μου αναζητώντας σπασμωδικά την αλήθεια μου, και τώρα έχοντας βρει το δρόμο μου και με μία κόρη που θα διαιωνίσει τη μνήμη μου, έχω ολοκληρωθεί ως άνθρωπος. Από δω και στο εξής, δε βλέπω το θάνατό μου ως μια αποτυχία, αλλά, όπως λέει και ο Χικμέτ: «Στον τάφο μου θα πάρω μόνο τη μετάνοια ενός ανολοκλήρωτου τραγουδιού» "

( απόσπασμα από επιστολή στους γονείςτου 1965)

8 Οκτωβρίου 1967

Στις 7.30', ο Σέλιχ επικοινώνησε στον ασύρματο με τη Βαγεγκράντε για να ρωτήσει τι να κάνει με τον Τσε και πήρε την απάντηση να τον κρατήσει μέχρι νεωτέρας. Στη συνέχεια, μαζί με τον Πράντο και τον Αγιορόα, πήγαν στο σχολείο για να μιλήσουν με τον Τσε. Από το διάλογό τους που διήρκεσε 45 λεπτά, ο Σέλιχ κράτησε μερικές σύντομες προσωπικές σημειώσεις.

"Απέτυχα", απάντησε ο Τσε. "Όλα τέλειωσαν, κι αυτός είναι ο λόγος που με βλέπεις σ' αυτή την κατάσταση".

Ύστερα ο Σέλιχ ρώτησε τον Che γιατί επέλεξε να αγωνιστεί στη Βολιβία και όχι στην "πατρίδα του". Ο Τσε απέφυγε την ερώτηση, αλλά παραδέχτηκε ότι "ίσως να ήταν καλύτερα έτσι". Όταν άρχισε να εκθειάζει το σοσιαλισμό ως το καλύτερο σύστημα για τις λατινοαμερικανικές χώρες, ο Σέλιχ τον διέκοψε.

"Θα προτιμούσα να μην αναφερθώ στο θέμα αυτό", είπε ο αξιωματικός, και ισχυρίστηκε ότι σε κάθε περίπτωση η Βολιβία ήταν "εμβολιασμένη κατά του κομμουνισμού". Κατηγόρησε τον Τσε ότι είχε "εισβάλει" στη Βολιβία και υπογράμμισε ότι η πλειονότητα των ανταρτών ήταν "ξένοι". Πάντα κατά τον Σέλιχ, o Che έστρεψε το βλέμμα προς τους νεκρούς Αντόνιο και Αρτούρο.

"Συνταγματάρχη, κοίταξέ τους. Τα παλικάρια αυτά είχαν ό,τι μπορούσαν να επιθυμήσουν στην Κούβα, αλλά ήρθαν εδώ για να πεθάνουν σαν σκυλιά".

Ο Σέλιχ προσπάθησε να αποσπάσει κάποιες πληροφορίες από τον Che για τους αντάρτες που διώκονταν ακόμη. "Γνωρίζω ότι ο Μπενίνιο είναι βαριά τραυματισμένος από τη μάχη στη Λα Ιγκέρα (26 Σεπτεμβρίου), όπου πέθαναν ο Κόκο και οι άλλοι. Μπορείς να μου πεις, κομαντάντε, αν είναι ακόμη ζωντανός;"

"Συνταγματάρχη, η μνήμη μου είναι πολύ αδύναμη, δεν θυμάμαι και ούτε ξέρω πώς να απαντήσω στην ερώτησή σου".

"Είσαι Κουβανός ή Αργεντινός;", ρώτησε ο Σέλιχ.

"Είμαι Κουβανός, Αργεντινός, Βολιβιανός, Περουβιανός, Εκουαδοριανός κ.ο. κ. Με αντιλαμβάνεσαι".

"Και τι σε έκανε να αποφασίσεις να δράσεις στη χώρα μας;"

"Μα δεν βλέπετε τις συνθήκες ζωή των χωρικών;, ρώτησε ο Che . "Ζουν σχεδόν σαν άγριοι, σε συνθήκες φτώχειας που ραγίζουν την καρδιά, έχουν ένα μόνο δωμάτιο όπου κοιμούνται και μαγειρεύουν, δεν έχουν ρούχα να φορέσουν, κι είναι εγκαταλειμμένοι σαν ζώα..."

"Τα ίδια συμβαίνουν και στην Κούβα", αντέτεινε ο Σέλιχ.

"Αυτό δεν ισχύει", απάντησε ο Che . "Δεν αρνούμαι ότι στην Κούβα υπάρχει ακόμη φτώχεια, αλλά εκεί οι αγρότες ζουν τουλάχιστον με την αυταπάτη της προόδου, ενώ ο Βολιβιανός ζει δίχως ελπίδα. Οπως γεννιέται, έτσι πεθαίνει, χωρίς ποτέ να δει την κατάστασή του να βελτιώνεται στο παραμικρό".

9 Οκτωβρίου 1967

Ο αιχμάλωτος Guevara δολοφονείται, από τον υπαξιωματικό του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν (Mario Terán). Ο συγκεκριμένος αρχικά δίστασε να εκτελέσει την εντολή για τη δολοφονία του αλλά τελικά πυροβόλησε τον αιχμάλωτο, ο οποίος φέρεται να του είπε "Ήρθατε να με σκοτώσετε. Ρίξε, δειλέ, έναν άντρα θα σκοτώσεις".

Ο θάνατός του σημειώθηκε λίγο μετά τη 1.00 το μεσημέρι.

(Anderson, Jon Lee " Che Guevara: A Revolutionary Life" σ.734-35, σελ. 922. )

"Το μέλλον ανήκει στον λαό,που, σιγά σιγά ή μια κι έξω, θα κατακτήσει την εξουσία εδώ και σε όλη τη γη.

Το κακό είναι ότι πρέπει να εκπολιτιστεί κι αυτό δεν μπορεί να γίνει πριν,αλλά αφού θα έχει πάρει την εξουσία.Θα εκπολιτιστεί μόνο μαθαίνοντας από τα λάθη του,που και σοβαρά θα είναι και θα στοιχίσουν πολλές αθώες ζωές.

Ή ίσως να μην υπάρχουν αθώοι,γιατί θα έχουν κάνει το τεράστιο παρά φύσιν αμάρτημα να μην έχουν την ικανότητα της προσαρμογής.

Όλοι αυτοί,όλοι οι απροσάρμοστοι,εσείς κι εγώ,για παράδειγμα,θα πεθάνουν καταρώμενοι την εξουσία στη δημιουργία της οποίας είχαν συμβάλλει και οι ίδιοι με την προσωπική τους θυσία,τεράστια μερικές φορές.

Η επανάσταση,με την απρόσωπη μορφή της,θα πάρει τη ζωή τους και θα χρησιμοποιήσει την ανάμνηση που θ'απομείνει σαν παράδειγμα κι εργαλείο διδασκαλίας για τους νέους που θα έρθουν.

Το αμάρτημα μου είναι ακόμα πιο μεγάλο,γιατί εγώ,πιο ξύπνιος και με μεγαλύτερη πείρα-πες το όπως θέλεις-,θα πεθάνω ξέροντας πως η θυσία μου υπακούει μόνο σε ένα πείσμα που συμβολίζει το σάπιο πολιτισμό μας ο οποίος συντρίβεται.

Ξέρω επίσης,χωρίς αυτό να αλλάζει την πορεία της ιστορίας ή την προσωπική σου άποψη για μένα,οτί εσύ θα πεθάνεις με τη γροθιά κλειστή και τα δόντια σφιγμένα,απεικονίζοντας τέλεια το μίσος και την πάλη,γιατί δεν είσαι ένα σύμβολο(κάτι άψυχο που το παίρνεις για παράδειγμα),εσύ είσαι αυθεντικό μέρος της κοινωνίας που καταρρέει : το πνεύμα του κοπαδιού μιλάει με το στόμα σου και υποκινεί με τις πράξεις σου.

Είσαι τόσο χρήσιμος όσο κι εγώ,αλλά αγνοείς πόσο χρήσιμη είναι η συνεισφορά σου στην κοινωνία που σε θυσιάζει."

Απόσπασμα από το βιβλίο "Ημερολόγια Μοτοσικλέτας" του Ernesto Che Guevara